Z chwilą, gdy wychodzisz za mąż, między tobą i twoim mężem powstaje ustawowa wspólność majątkowa. Oznacza to, że niemal wszystko, co od tej pory dostaniecie (także to, co zostało wam obojgu podarowane w prezencie ślubnym), czy kupicie, jest waszym wspólnym majątkiem.

System taki sprzyja większej zażyłości małżonków, gdyż wymaga współdziałania i wzajemnego zaufania w zarządzaniu majątkiem wspólnym. Czasem jednak stworzenie wspólności majątkowej może być niekorzystne, zwłaszcza gdy jedno z małżonków prowadzi działalność gospodarczą. Rozwiązaniem problemu w takiej sytuacji jest intercyza przedmałżeńska.

Czym jest intercyza przedmałżeńska?

Intercyza to małżeńska umowa, która wprowadza rozdzielność majątkową między małżonkami. Przy wspólności majątkowej mamy do czynienia z trzema majątkami: majątkiem osobistym żony, majątkiem osobistym męża i majątkiem wspólnym. W systemie rozdzielności majątkowej nie istnieje majątek wspólny.

Co jest tylko twoje

Część majątku może pozostać tylko twoja. Będziesz miała do niego prawo po rozwodzie czy zniesieniu wspólności majątkowej. Twoje są:

• wszystkie przedmioty i nieruchomości, które przed ślubem były twoją własnością (np. mieszkanie, samochód, biżuteria, antyki)
• pieniądze, przedmioty, nieruchomości, które dostałaś w spadku lub jako darowiznę już w trakcie małżeństwa, ale zostały one przekazane nie wam, lecz tobie
• rzeczy osobiste: futro, kosmetyki, biżuteria
• nagrody za osobiste osiągnięcia, dochody z praw autorskich, praw własności i innych praw twórcy
• wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za działalność zarobkową
• odszkodowania za uszkodzenie ciała lub doznaną krzywdę. Wyjątkiem jest renta z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy.

Prawo do osobistego majątku ma też twój mąż. Mieszkanie, które on kupił lub dostał przed ślubem – nadal pozostaje jego własnością.

Co staje się wspólne po ślubie?

• dochody zarówno z majątku wspólnego, jak i majątków osobistych
• dochody z działalności zarobkowej, wynagrodzenie za pracę
• środki z funduszów emerytalnych

Zobowiązania wspólne czy osobiste?

Majątkiem wspólnym powinniście gospodarować razem i razem podejmować decyzje o kupnie cennych rzeczy czy zaciągnięciu kredytu. Oto, kiedy na piśmie potrzebna jest zgoda was obojga:

• przy sprzedaży, kupnie i obciążeniu nieruchomości lub gospodarstwa rolnego
• sporządzaniu darowizny rzeczy, nieruchomości, które należą do majątku wspólnego
• w sytuacji, gdy jedno z małżonków ubiega się o kredyt.

Jeśli oboje podpiszecie dokument, to oboje, całym majątkiem, odpowiadacie np. za niespłacony kredyt. Jeśli jednak mąż zaciągnie pożyczkę bez twojej zgody i nie będzie spłacał zadłużenia, to komornik nie może zabrać niczego, co jest waszym wspólnym majątkiem. Niestety, za długi, które zostały zaciągnięte przed 20 stycznia 2005 r. (przed nowelizacją kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) odpowiadacie majątkiem wspólnym małżonków.

Intercyza i zniesienie wspólności

Przed ślubem
Ty i twój narzeczony możecie spisać intercyzę przedmałżeńską. W umowie notarialnej wymień, co jest twoją własnością, a co przyszłego małżonka. Możecie też wprowadzić rozdzielność majątkową na czas małżeństwa.

W trakcie trwania małżeństwa
Aby podzielić majątek, nie musicie się rozwodzić. Jeżeli oboje z mężem jesteście zgodni, że chcecie go podzielić – ustalcie czyje są meble, czyja lodówka, itd. Ustalcie też, kto będzie właścicielem nieruchomości i to trzeba potwierdzić umową spisaną u notariusza.

Gdy przestajecie być razem
W dniu, w którym uprawomocni się orzeczenie sądu o separacji lub rozwodzie, automatycznie ustaje wspólność majątkowa. O podział majątku możesz wystąpić w pozwie o separację lub rozwód. Sąd może podzielić wasz majątek. Zrobi to, jeśli wspólnie go wcześniej podzieliliście między sobą i podczas rozprawy nie będziecie zgłaszać pretensji i wycofywać się z wcześniejszych postanowień. Jeżeli nie mieliście wspólności majątkowej, a dojdzie np. do rozwodu, oboje macie prawo domagać się rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków. Jest to możliwe np. jeśli przez lata wychowywałaś dzieci lub prowadziłaś dom, nie miałaś możliwości pracy i powiększenia majątku również w wypadku śmierci małżonka. Wówczas wyrównanie dorobków następuje między tobą a spadkobiercami męża. Aby doszło do wyrównania dorobków, najlepiej się porozumieć i spisać umowę notarialną. Jeżeli jednak nie potraficie się porozumieć, wtedy o tym czy i w jakim stopniu możesz powiększyć swój majątek – zadecyduje sąd.

Korzyści z majątku wspólnego i rozdzielności

Wspólny:

• możesz się rozliczać wspólnie z mężem z podatku dochodowego. Jest to korzystne w sytuacji, gdy jedno z was zarabia mało, a drugie ma bardzo wysokie zarobki
• razem macie zwykle większą zdolność kredytową
• jeśli stracisz pracę możesz liczyć na zarobki męża

Oddzielny (intercyza):

• nie możesz się rozliczać z mężem. Za to po orzeczeniu separacji lub rozwodu, jeśli masz przyznaną opiekę nad dziećmi, możesz się z nimi rozliczać
• masz uporządkowaną sytuację finansową – nawet, gdy dojdzie do rozstania, nie będzie kłótni o majątek
• twój majątek jest zabezpieczony w przypadku bankructwa lub długów współmałżonka.

Ile kosztuje zawarcie intercyzy?

Wszystko zależy od tego, czy intercyza jest zawarta przed ślubem czy po nim. Narzeczeni zapłacą około 530 zł (492 zł brutto-max stawka taksy notarialnej za sporządzenie aktu notarialnego+38zł- podatek od czynności cywilnoprawnych). Jeśli zdecydujemy się na zawarcie tej umowy po ślubie, wszystko zależy od wielkości majątku. I tak jeśli jego wartość wynosi do 3 tys. zł, zapłacimy 100 zł, w przypadku większych sum jest to kolejno:

• do 10 tys. zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3 tys. zł
• do 30 tys. zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 tys. zł
• do 60 tys. zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 tys. zł
• do 1 mln zł – 1 010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 tys. zł
• do 2 mln zł – 4 770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 mln zł
• powyżej 2 mln zł – 6 770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 mln zł, nie więcej jednak niż 10 tys. zł.

Intercyza do grobowej deski?

Intercyza przedmałżeńska nie jest dokumentem wiążącym małżonków na całe życie. Mogą oni zmienić treść umowy bądź w dowolnym czasie ją rozwiązać. Z chwilą rozwiązania intercyzy między małżonkami powstaje system wspólności ustawowej.

Zarówno zmiana majątkowej umowy małżeńskiej, jak i jej rozwiązanie wymaga dla swojej ważności formy aktu notarialnego.